Müşkil işe düşmişem meded kıl
Mey hırziyle belâmı red kıl
Hall eyleye gör bu müşkilâtı
Kemm etme kulundan iltifâtı
Bir gün ki mey-i Süheyl-te’sîr
Vermişdi mizâc-ı pâke tağyîr
Hem-reng-i bahâr olup hazânum
Dönmişdi akîke za‘ferânum
Cem‘ idi yanumda ittifâkî
Sâz ü meze vü şarâb ü sâkî
Peyveste lebâleb ü peyâpey
Nûş eyler idüm kadeh kadeh mey
Zevk üzre mey artururdı zevküm
Şevk üzre ziyâd olurdı şevküm
Ol bezm idi âfiyet bahârı
Men bülbül-i zâr ü bî-karârı
Bir hadde erişdi neş’e-i câm
Kim kalmadı ehl-i bezme ârâm
Esrâr-ı dil oldı âşikârâ
Mesdûd oluben der-i müdârâ
Olmışdı refîk u hem-zebânum
Ayîne-i tûti-i revânum
Bir niçe zarîf-i hıtta-i Rûm
Rûmî ki dedük kaziyye ma‘lûm
Ya‘nî ki kamu dekâyık ehli
Her mes’elede hakâyık ehli
Hem ilm feninde nükte-dânlar
Hem söz revişinde dür-feşânlar
Kim eyler idi dekâyık-i râz
Şeyhîden ü Ahmedîden âğâz
Kim söyler idi öğüp kelâmı
Evsâf-ı Halîlî vü Nizâmî
Bilmişler idi ki hüsn-i güftâr
Kadrüm kaderince mende hem var
Çün var idi mestlikde lâfum
Kim anlana sıdkum ü hilâfum
Men hasteni etdiler nişâne
Bir reng ile tîr-i imtihâna
Lutf ile dediler ey sühan-senc
Fâş eyle cihâna bir nihân genc
Leylî Mecnûn Acemde çohdur
Etrâkde ol fesâne yohdur
Takrîre getür bu dâstânı
Kıl tâze bu eski bûstânı
Bildüm bu kaziyye imtihândur
Zîrâ ki bu bir belâ-yı cândur
Sevdâsı dırâz ü bahrı kûtâh
Mazmûnı figân ü nâle vü âh
Bir bezm-i musîbet ü belâdur
Kim evveli gam sonı fenâdur
Ne bâdesine neşâtdan reng
Ne nağmesine ferahdan âheng
İdrâke verür hayâli âzâr
Efkârı eder melâli efgâr
Olsaydı teveccühi münâsib
Tevcîhine çoh olurdı râğıb
Olsaydı tasarrufında râhat
Çoh kâmil ana kılurdı rağbet
Bi’llâh ki ne hoş demiş Nizâmî
Bu bâbda hatm edüp kelâmı
Esbâb-ı sühan neşât u nâzest
Z’in her dü sühan behâne-sâzest
Meydân-ı sühan ferâh bâyed
Tâ tab‘ süvariî nümâyed
Der-germî-i rîk u sahtî-i kûh
Tâ çend sühan reved be-enbûh
Bir iş ki kılur şikâyet üstâd
Şâgirde olur rücûı bî-dâd
Gerçi bilürem bu bir sitemdür
Teklîfi munun gam üzre gamdur
Ammâ niçe etmek olur ikrâh
Bir vâkıadur ki düşdi nâgâh
Yeğdür yine özrden şürûum
Bu işde tevekküle rücûum
Ey tâb‘-ı latîf ü akl-ı vâlâ
İdrâk-i bülend ü nutk-ı gûyâ
Düşdi seferüm diyâr-ı derde
Kimdür mana yâr bu seferde
Her kimde ki vardur istitâat
Derd ü gam ü mihnete kanâat
Oldur bu müsâferetde yârum
Zevk ehline yohdur i‘tibârum
Merkeb gerek olsa azm-i râha
Besdür bize hâme vü siyâhe
V’er tûşe-i râh olursa matlûb
Mazmûn-ı hoş u ibâret-i hûb
Azm eyleyelüm teallül etmen
Menzil keselüm tegâfül etmen
Ey baht vefâsuz olma sen hem
Hem-râhlığ et bizümle bir dem
Bu saâdetlü Beg hazretlerinün medhidür
Ey hâme-i ser-keş ü sebük-hîz
Vakt oldı ki olasen güher-rîz
Men âcizem ü bu emr müşkil
İmdâd demidür olma gâfil
Âsâr-ı mürüvvet eyle izhâr
Tez depren eğer mürüvvetün var
Sen kıl hüneri men eyleyem ad
Sen çek elemi men olayum şâd
Çün nahl-i hadîka-i hünersen
Miftâh-ı hizâne-i gühersen
Cehd eyle çıhar cevâhir-i pâk
Fikr etme ki yohdur ehl-i idrâk
Deme ki bulup kesâdı bâzâr
Bulmaz bu metâımuz hırîdâr
Yetmez mi sana emîr-i kâmil
Serdâr-ı zemâne Veys-i âdil
Ol bahr-i atâ vü kân-ı eltâf
Kim şânına geldi adl ü insâf
Serdâr-ı muazzam ü mükerrem
Cânâne-i mülk ü cân-ı âlem
Zâtında anun hemîşe mevcûd
Adl ü edeb ü şecâat ü cûd
Adlinden eğer terâne-i çeng
Fâş eylese bezmde bir âheng
Yel şem‘e dahî taarruz etmez
Pervâneye şem‘ zulmi yetmez
Hüsn-i edeb ile eyle mu‘tâd
Kim nûrı yanında kılsalar yâd
Ol söz dilemez ki ola tekrâr
Tâ yetmeye sâyesine âzâr
Üslûb-ı şecâat içre mâhir
Hurşîd-sıfat cihânda zâhir
Hem hâs anı söylemekde hem âm
Hem Rûm dolu adı ile hem Şâm
Ger cûdına kimse olsa tâlib
Mümkin ola kahrı lutfa gâlib
Ya‘ni mana öğredüp sahâvet
Bir hâceti istemek ne hâcet
Olmış ana hâne-i emâret
Bu dört binâ ile imâret
Ey dûst-nevâz ü düşmen-endâz
Şâhin-reviş ü bülend-pervâz
Düzdüm sana turfe âşiyâne
Ya‘ni ebedî neşât-hâne
Ma‘mûr edübem binâ-yi âlî
Cennet sıfatı İrem misâli
Tâ rûz-i ebed munı makâm et
Bî-dağdağa işret-i müdâm et
Bi’llâh ki değül yaman eser bu
Ger ad ise müddeâ yeter bu
Men kim sana olmışam senâ-hân
Sultan Veyis’e niçük ki Selmân
Budur garazum ki câvidânî
Adun duta arsa-i cihânı
Tâ bâkî ola bu sebz gülşen
Hem men olam ehl-i zikr hem sen
Bu tuğrâ-yı misâl-i mahabbetdür ve Dîbâce-i dîvân-ı mihnetdür
Dihkân-ı hadîka-i hikâyet
Sarrâf-ı cevâhir-i rivâyet
Ma‘nî çemenine gül tikende
Söz riştesine güher çekende
Kılmış bu revişde nükte-dânlığ
Gül-rîzliğ ü güher-feşânlığ
Kim hayl-i Arabda bir cevân-merd
Cem‘iyyet-i izz ü câh ile ferd
Müstecmi‘-i cümle-i fezâil
Bulmışdı riyâset-i kabâil
Emrine Arab mutî‘ ü münkâd
Geh Basra makâmı gâh Bağdâd
Bir buk‘ada olmayup karârı
Gezmekde geçerdi rüzgârı
Her lahza ururdı ol yegâne
Ser-çeşmelere siyâh hâne
Seyr eyler idi sürüp tena‘‘um
Gözler üzere misâl-i merdüm
Evzâ‘-ı hıyâm-ı müşg-fâmı
Halka şeb-i Kadr tek girâmî
Her menzile kim güzâr ederdi
Sahrânı benefşe-zâr ederdi
Gül-zârlar içre lâle çağı
Benzerdi evine lâle dâğı
Emvâli cemî‘-i cinsden çoh
Ammâ bu cihânda vârisi yoh
Ger kılsa anı telef havâdis
Yoh bir halefi ki ola vâris
Ferzendsüz âdemî telefdür
Bâkî eden âdemi halefdür
Nesl ile olur bekâ-yı insân
Nazm-ı beşer ü nizâm-ı devrân
Cân cevherine bedeldür evlâd
Evlâd koyan koyar hemîn âd
Hoş ol ki halefden ola hoş-dil
Dünyâda bir oğlı ola kâbil
Pîrâyesi ola dest-gâha
Sermâyesi ola izz ü câha
Ah er ola bir sefîh ü ser-keş
Etvârı kerîh ü hulkı nâ-hoş
Teşnî‘ ohına olup nişâne
Bîzâr ola andan ata ane
El kıssa ol efdal-i kabâil
Ol pîr-i hamîdetü’l-hasâil
Ferzende olup hemîşe tâlib
Tahsîl-i bekâ-yı nesle râgıb
Çoh mâh-likâ sanemler aldı
Çoh turfe zemîne tohm saldı
Çoh nezrler etdi her mezâra
Çoh kıldı niyâz Kirdgâra
Te’sîr kılup figân ü âhı
Avn etdi inâyet-i İlâhî
Bir gece açıldı bâb-ı rahmet
Buldı eser-i duâ icâbet