Sepîde-dem ki küşâd olmış idi bâb-ı seher
Gözini yummış idi hâbdan her ehl-i seher
Meger ki togdı güni mâlik-i seher-gâhun
Ki çıkdı çâhda delv ile Yûsuf-ı hâver
Nihân idüp yüzini çeşm-i şûh-ı encümden
Zen-i zemâne bürindi sepîd bir çâder
Çü oldı çeşme-i hûrşîd-i münfecir fecre
Reşâş-ı nûr ile toldı sipihr ser-tâ-ser
Çıkardı penbe-i subhı sımâh-ı cândan şeb
Ki ire gulgul-ı tesbîh-hân vakt-i seher
Zebân-ı hâl ile tesbîhe eyledi âgâz
Semâ vü ‘arz u zemîn ü zemân u bahr ile ber
Açıldı gül gibi ol demde gonce-i ümmîd
Görüp nesîm-i hidâyâtı bâg-ı cânda eser
Pür itdi rişte-i müjgân-ı çeşm-i zârîye
Le’âl-i eşk ile göz görmedük niçe gevher
İdindi sübha-i dest-i niyâz u ‘acz u kusûr
Bu resme oldı tazarru’-künân u ‘özr-âver
Ki ey münevver-i çeşm-i şuhûd-ı ehl-i basar
Fürûg-bahş-ı fetîl-i çerâg-ı ‘ilm ü nazar
Cilâ-dihende-i âyîne-i ‘ukûl u fikr
Ûiyâ-künende-i ‘ayn’el-yakîn-i çeşm-i ‘iber
Zamîr-i sâni’a her işden intikâl eyler
Zamîr-i fâ’il olur taht-ı fi’lde muzmer
Zuhûr eyledi bir emr-i kün ile bu ef’âl
‘Aceb degül mi ki ef’âle emr ola masdar
Meselde gülşen-i îcâd u kudretüne göre
Sipihr kubbe-i haşhâş içinde dâne beşer
Müzâhir oldı merâya tecellî-i zâta
‘Arûs-ı şâhid-i ma’nâye oldı hacle suver
Nedür bu ‘âlem-i ekvânda ki kazâ vü kader
Nedür bu ‘âlem-i a’yândaki kavî vü kader
Nedür bu bahr-i mu’allak ki şeb-çerâg ile pür
Nedür bu kulzüm-i nîlîde surh nîlûfer
Beyân-ı künh-i ilâhîde lâl ehl-i kelâm
Sükûtı mantıkınun mûsîkî yirine geçer
Hakîkatine irişmekde dest-i ‘ilm eşell
Kemâl-i zâta nazar dîde-i nazar a’ver
Tabî’î olmaya çünki hidâyet-i ezelî
Riyâz-ı kesb-i ‘ulûm-ı riyâzîden ne biter
Bu iktizâ-yı kazâ hikmet-i İlâhîdür
Hakîm yabane öter felsefî ‘abes söyler
Kör ola dîde-i işrâkiyân çün huffâş
Kaçan ki ‘âleme hûrşîd-i Kibriyâ sala fer
Meşiyyet-i ezeliyye çün olmadı hem-râh
Reh-i dalâlda meşâyi râhîl ü ebter40
Harîm-i sun’ı mesâhatde ‘akl vâlih ü deng
Ki hads ana ‘amûd olmayan kıyâs-ı veter
Kalurdı ‘öşr-i ‘aşîrden beyânda sıfrü’l-yed
Rukûm-ı necm ile itse hesâb Ebû Ma’şer
Sipihr-i ‘akl ile çün tob-ı zât-ı kürsîdür
Kitâb-ı hey’eti ‘ilm-i nücûmı ‘akl n’ider
Olursa hayt hat-ı istivâ zemîn şâkûl
Olursa çarh suturlâb u sakb şems ü kamer
Sumût olursa burûc u mukantarât eflâk
Çekerse ‘akl nice sâl ceyb-i fikrete ser
Hîç alınur mı gönül irtifâ’-ı şems-i yakîn
Murî çü olmaya ser-rişte-i hidâyet eger
Verâ’-i hatda kalup ‘akl-ı nısf fazla gibi
Karîb-i kutb-ı yakîn evliyâya zerre kadar
Çeh-i devâtda hâme rasad çeküp niçe nîl
Gözetse çarh-ı ma’ânîde seyr-i necm-i fikr
Yakını itmeye pergâr-ı vehm ü zan merkez
Devât kutb ola bin yıl eger kalem mihver
Sutûr-ı fenn-i Mecestî vü ‘ilm-i Öklidîs
Olursa pâye-i mi’râc ‘akl-ı dûr-nazar
Çıkarmaz âb-ı nizâ’î serây-ı tahkîka
Kusûr u ‘aczde kalur mühendisân-ı fikr
Tabîb eger ola cân-bahş u muhyî-i mevtî
Dem-i Mesîhden i’câzda ura dem eger
Tefekkür ile olup mâlihulyâ ‘ârız
Kala ‘ilâc kusûrında ‘âciz ü ebter
Sipihri itse tasavvur dimâgı tola sider
Zemîni kılsa tefekkür vücûdı bula hazer
Kelâm-ı hâlika yine kelâmıdur şâhid
Degül mi âyete î’câz bunca ay u süver
Cenâb-ı Hakkı ne bilsün basîret ü fikret
Umûr-ı bâtınayı derk ider mi hiss ü basar
Fezâ-yı tîh-i tehayyürde kaldı dil güm-reh
Meger ki menzîl-i maksûda ‘acz ola rehber
Semât-ı kıble-geh-i ‘acze togrulur âhir
Egerçi kıble-nümâ gibi dil olur muztarr
‘Arûs-ı bikr-i fikir hacle-gâh-ı noksanda
İdindi perde-i ikrâr-ı ‘aczini mi’cer
Nu’ût-ı zâtını ‘ad itmeye hatîb-i lisân
İderse dâne-i dendânı pâye-i müneyyer
Harîm-i sâhat-ı sun’a nezâre kılmagiçün
Konıldı kasr-ı vücûdunda bu iki manzar
Çıra budagı degildür gözün aç itme çerâ
Cihâna ‘ibret ile sal nazar bakar da bakar
Murâdun ise şühûd-ı ruh-ı murâd eyle
Cilâ-yı eşk ile mir’ât-ı çeşmi rûşen-ter
Ya câm-ı Cem yâhûd âyîne-i Sikenderdür
Nazar idersen eger ‘ibret ile seng ü meder
Zihî cemâl-i cihân-sûz u cân u dil-efrûz
Ki lem’asıyle hacer nâr u nûr oldı şecer
Harîm-i sun’a ne lâzım delîl-i şem’-i nücûm
Zuhûr-ı pertev-i kudret çü şemsden azher
Meşâmm-ı ehl-i şühûdı mu’attar itse n’ola
Serây-ı sun’a felek tob-ı zer-nişân micmer
Anun irâdeti te’sîridür esîriyyât
Anun meşiyyetine oldı cümle fermân-ber
Bahâr irse reyâhîn-i sahâ’if-i çemene
Kemâl-i sun’unı isbât içün yazar mahzar
Şitâ yetişse cemed müncemid olup çü cemâd
Cemâl-i kahruna mir’ât olup olur mazhar
Habâb-ı sun’da mahbûs ‘unsur-ı bâdî
Gören hevâyı ne vech ile kevne bâdî der
Kaçup şerâr-ı celâlinden âteş-i ser-keş
Hisâr-ı sengi vü hısn-ı hadîdi itdi makarr
Şeh-i şinâba virür bir salâbet ü savlet
Ki şîşe-i cemedde dîv âbı habs eyler41
Riyâz-ı merhametün berg-i terresi cennet
Zülâl-i ‘âtifetün feyz-i katresi kevser
‘Azâb-ı âteş-i hırmân rahmetünden dûr
Cehennem âteşi sûziyle yanmaz ehl-i makarr
Nesîm-i subh-ı celâl esse bâd-ı kahrun ile
Eger sürâdık-ı zâtü’l-imâd ise sarsar
Zalâl u küfr-i ‘adûdan cenâbı müstagnî
Ne naks-ı mihre nazar görmez anı çün şeb-per
Şeb-i dalâlde irşâde nev’-i insânı
İrişdi şem’-i hidâyetle bunca peygamber
Söyündi şem’i vü tagıldı cem’i her birinün
Çü tünd-bâd-ı havâdis cihâna virdi keder
O şem’-i cem-i hidâyet çerâg-ı bezm-i rüsül
Çerâg-ı dînin uyandurdı tâ dem-i mahşer
Güzîn-i halk-ı beşerdür rüsül güzîn-i beşer
Güzîn-i zübde-i mahlûka ol durur server
Tecellî-i leme’ât-ı cemâle meclâdur
Zuhûr-ı pertev-i nûr-ı İlâhîye mazhar
Serây-ı sümme denâ vü serîr-i ev ednâ
‘Uluvv-ı kadrine mi’râc pâye-i kem-ter
Duhûl eyledi ol bâr-gâh-ı kurbe ki ol
Degül bu çenber-i eflâk anda halka-i der
Şu bezm-i ünse harîf oldı dönmese Cibrîl
Yakardı şem’ine pervâne-var bâl ile per
Zihî celâl ki tâvûs-ı bâg-ı kuddûsı
Harîm-i vahyine cârûb eyledi şeh-per
Vücûdı olmasa ser-nâme-i sahâyif-i halk
Kalurdı nüsha-i tekvîn-i kâ’inât ebter
Kemâl-i mu’cizesin halka eyleyüp isbât
Dünîm oldı ki tâ iki şâhid ola kamer
Kemân idüp ana Hak sundı kâbe kavseyni
Ve mâ remeyte hadünün ana izrameyte veter
Münâfık anlamasa n’ola kadr-i gerd-i rehen
Virür mi dîde-i a’mâya tûtîyâ zîver
Nedür bu mu’cize dâyim ki haşre dek ümmet
Kerâmet eylese izhâr-ı mu’cize dirler
Bilinmez evveli mi âhiri mi hayrludur
Buyurdı ümmeti hakkında çünki misl-i matar
Şu resme eyledi tertîb gülşen-i dîni
Ki haşre dek ana virmez hazân-ı devr-i keder
Nesîm-i sıdk-ı ‘atik esdi ol gülistâna
Virüp cedîd tarâvet misâl-i bâd-ı seher
Nihâl-i devr-i ‘Ömer kad çeküp olup ser-sebz
O bâga ‘adli idi sâye-i safâ-güster
Tereşşuh eyledi ebr-i hayâ-yı Zi’n-nûreyn
Şükûfe-zârını ol dînün itdi tâze vü ter
Nesîm-i feyz ile ser-sebz oldı gülşen-i âl
Açıldı gül gibi devr-i hilâfet-i Haydar
Hasandur ol güle jâle Hüseyn ana gonce
Ki oldı revnak-ı bâg anlarunla efzûn-ter
O bâga iki nihâl ol nihâlde iki gül
O gülbüne iki gonce o şâha iki semer
O postda iki bâdâm o pisteye iki magz
O hâteme iki fass ol nigîne iki güher
O tîgde iki bend ol niyâmda iki tîg
O dürce iki dür ol burcda iki ahter
Dirîg ü hasret ü derdâ vü sad-hezâr efsûs
O gülde böyle imiş hikmet-i kazâ vü kader
Ki ola sadmet-i bâd-ı hazân ile pâ-mâl
Ki ire şevket-i bî-dâd-ı hâr ile hançer
Ten ü kabâsı ola zahm-hûrde vü sad çâk
Dehân u çihresi âguşte ola hûn-ı ciger
Gül-i dehân-ı hasen tolmadı mı jâle-i zehr
Bu gülşene ol iken jâle-i gül-i ezher
Dilinde çıkmadı mı gonce gibi zahm ile baş
Hüseyn iken o gülistânda gonce-i âhmer
Vücûd-ı pâkını bir nahl-i gül gibi itdi
Nihâl-i kâmeti üstinde zahm-ı tîr ü teber
O gülşenün güliyem ol çemen giyâhiyem
Bu çekdigüm gam u endûh ana delîl yeter
Figân ki şâh-ı emel itse kasd neşv ü nemâ
Matar yirine felek zehr-i mâr feyz eyler
Yir anı kirm-i sitem niteki ten-i Eyyûb
Nesîm-i lutf ile bir berg zâhir olsa eger
Açılsa gonce-i ümmîd bir seher nâ-gâh
Semûm-ı kahr anı pejmürde vü füsûrde ider
Gül-i murâd olur ise şüküfte vü handân
İder vücûdunı ber-bâd tünd-bâd-ı keder
Belî bu gûnedür etvâr-ı gerdiş-i akdâr
Lebîb-i cevre le’îm ola rıf’ata mazhar
Meger ki ‘aksine döndi ezelde kutb-ı felek
Bu yıkılası felek-dûn üzerlerine döner
‘Aceb mi meyl ider ise denîlere dünyâ
Ki şer’de zene vâcib ki küfv ola şevher
Zühal gibi yiri sadr-ı semâda her nahsun
Hilâl gibi ehâliye saff-ı na’l makar
Kelâm-ı vahy gelür kavli her Ebû Cehlün
Kelâm-ı elken i’câz-ı sırrına mazhar
Ko câhile ululanmagı kadri çün artmaz
Hacimde olsa sadef-pâre lü’lü’den ekber
Alur mı boynuna zer minnetini ‘âkıl olan
Degül mi ‘âr ola zencîr fi’l-mesel ger zer
Olur mı devlet ile ehl-i lutf her nâ-cins
Bahâr ile ola mı şâh-ı huşk bâr-âver
Resûl didi ki câhil yefûr sümme yegûr
Habâb gibi denî çarha çıksa yine iner
Cibilletinde ki olmaya siflenün devlet
Döner sege k’ola boynında tavk-ı pür-gevher
Peder har olsa dem urur şerefde mâderden
Ki at tayısı olmak ile fahr ider ester
Olur mı hîç dil-i sâd ile bir derûn-ı tehî
Meyân-ı nâzüke benzer mi renc ide lâgar
Bilür mi derd-i dili olmayan derûn ehli
Kişi ki bilmeye teşrîh ider mi şerh-i ciger
İder mi beyza-ı tûtî-i zâg perverde
Olur mı hîç le’îm ü denî hüner-perver
Çerâ vü çünde çerâ eyleme gönül har-vâr
Tahammül eyle ki har-vâr ‘arza oldun har
Ferâg-ı bâli degişme kuyûd-ı dünyâya
Virürler ise cihân begligin eger ser-ber
Gınâ-yı kalb ile şol kîmyâya mâlik ol
Ki ola ‘izzet-i dünyâ yanunda müstahkar
Meşâmm-ı cânı ide ‘ıtr-nâk bûy-ı fenâ
Gele revâyih -i gül-zâr-ı dehr müstakzer
Firâz-ı küngür-i ‘arşa çıkardı murg-i revân
Ger olmasaydı giriftâr-ı dâm-ı vasf-ı beşer
Varur mı ünse kişi geçmeyince gerdûndan
Felekler oldı seg-i nefse geçmege çenber
Libâs-ı zühd-i zemânîden ol gönül ‘ârî
Ki oldı anda tırâz u ‘alem riyâ vü batar
Kerîme halka be-gûş ol le’îme çekme kulak
Kulaguna küpe eyle sözüm ki söz gevher
Girer mi gûşuna bâng-ı dirâ-yı mahmil-i mevt
Kulagun arduna tut dinle ger degülsen ker
Güzeşte şehleri fikr it der-i Hakka togrul
Ki Tugrul oldı serencâm-ı Sencere müncer
Dirîg her olur olmaz kişi onup bitti
Bu onmadık başımun zahmı ne onar ne biter
Le’îme feyzde pervîzin sipihr-i denî
Komaz dakîka bana geldigince ince eler
Müsâfir-i reh-i derd ü belâ olaldan dil
Mukîm-ı kûşe-i râhat görinür ehl-i dübür
Nüh-i mihmân-ı fuzûlî olur ‘aceb gam ki
Gelince tîgini çak sadr-ı kasr-ı cânda asar
Meselde levh-i debistâna döndi safha-i dil
Emel ne harfi ki sebt ide tâli’ anı siler
Kebâb olmada dil nâr-ı fakr ile eflâk
Duhân-ı âh ile dönmekde çarhdur nüh-per
Kemâl-i ma’rifetüm yirümi od itdi benüm
Ki bûy içün yanar odlara ‘ûd ile ‘anber
Hezâr sâl döner ise bu tob âyîne
Cihâna bir dahı göstermeye bana benzer
Kalâyid-i suhanum tavk-ı gerden-i havrâ
Zülâl-i ma’rifetüm âb-ı rû ider kevser
Nişân virür mi benüm gibi dâvere gerdûn
Her âsitîne egerçi nişân virür dâver
Sen ögme kendüni zevk eyleyen bilür sözüni
Ki kendünün ne bilür n’eydügini ney-şekker
Benümle bir midür andan kemâl u ‘irfânda
Benüm gibisine erâzil n’ola kazâda eger
Bulur mı Düldül-i Haydar makâmını her har
Şagâl-ı mâde olur mı ‘adîl-i şîr-i ner
Kişi ki kâdı iken kendi zulm-dîde ola
Şu ac müflise benzer ki ol ola zerger
‘Adâlet iline Ye’cûc-ı fitne itdi hücûm
Diyâr-ı Hakka zer-i surh olup Benî-asgar
Meger cihâna vire i’tidâl ‘adl ile
Cenâb-ı şâh-ı Ferîdûn celâl-i Ferrûh-fer
Tarâvet-i katarât-ı sehâb-ı ‘adl ile
Şükûfe-zâr-ı şerî’at hemîşe tâze vü ter
‘Aceb mi zevk idüp olsa zemâne şîrîn-kâm
Karışdı şer’ ile çün ‘adli hemçü şîr ü şeker
Kemend-i satveti zencîr-i ‘adl-i Nûşîrevân
Sinân ü seyf-i ‘adû-gîri sedd-i İskender
Serây-ı şehde tokuz tâkdur bu nüh-eflâk
Serîr-i mülke yedi pâyedür yedi kişver
‘Arabda biri emîr ü ‘Acemde birisi hân
Duhunda var iki begler begisi İskender
Gubâr-ı merkebi ceyşi irişdi eflâke
Olursa hâtır-ı kevkeb ‘aceb midür mugber
Gören didi Kızıl Elmada mehçe-i ‘alemin
Bu sîb-i müslimi ayvâ-yı ‘adndan bihter
Hırâş-cân idüp erbâb-ı sâza mızrâbı
Şarâbı eyledi ashâb-ı fıska hûn-ı ciger
Olursa devleti ecdâdına n’ola gâlib
Sadefden olsa ziyâde ne tan bahâda dürer
Yemîn-i ‘adli şimâl-i hevâya hükm ideli
Giceyle efser-i zerrînle şem’-i seyr çıkar
Cihânı tutdı ise n’ola ‘adl u dâd ile
Ki iki şâhid ile kal’a alınur dirler
Hevâya agdı meh-i nev bölündi mikdârı
Hilâli na’l-i semendünle vezne çekdi nazar
Olursa hükmüne baş egmeyen gül-i sûrî
Kulagı denlü ide pâresin nesîm-i seher
Dilinde itmeye mihrün şu kim ki mühr-i nigîn
Hemîşe başına taş olur ise hâtem-i zer
Yaparsa şâh n’ola gönlümi silüp yaşum
Ki bir mutî’dür emrine bahr-i fermân-ber
Nesîm-i terbîyetün esdi gülşen-i şerefe
Nem-i sehâb-ı nevâlünle buldı behcet ü fer
Serinde sebz ‘alâmet idindi gonce-i âl
Dem urdı Haydar-ı Kerrârdan gül-i ahmer
Revâ mıdur ki ola mazhar-ı cefâ evlâd
Cihâna zıll-ı Hudâ ola hep safâ-güster
Virilse bir çanak aş ola zehr ile mahlût
Sunulsa bir kadeh âb ola çogı hûn-ı ciger
Resûl hürmetine âle merhamet eyle
Kemük atar itine kim ki ıssın agırlar
İdersem âh-ı şerer-nâk n’ola gam irdi
Başuma od yakıben irdi gussadan ‘asker
Ne gam eger ki olup himmet-i şeh-i ‘âdil
İre ‘inâyet-i destûr-ı âsâf-ı saf-der
Vezîr-i a’zam-’alî cenâb-ı zıllu’l-lâh
Ki dehre ma’deleti sâye-i safâ-güster
Savâb-ı fikri ‘azîmetde hezârân ceyş
Huceste rây-ı kilîd-i fütûh-ı sad-kişver
Sevâd-ı hâme-i tedbîri hâl-i çehre-i feth
Zuhûr-ı fikr-i münîri nüvîd-i ceyş-i zafer
‘Arûs-ı saltanata fikr-i pâki meşşâta
Cemâl-i ma’delet zihn-i sâfı âyine-ger
Kemend-i himmeti zencîr-i gerden-i hûrşîd
Sürâdıkât-ı celâli sipihrden ber-ter
Ruhâm-ı hâme ferâsetle bir nigâh itse
Olurdı sâgar-ı Cemşîd ü câm-ı İskender
Behişte döndi anun sa’yi ile beytü’l-mâl
Ki oldı hep der ü dîvârı hışt-ı sîm ü zer
Cihâna ‘avdeti hulk-ı cemîl-i neşr itdi
Yuferrihu rîhahû ke’l-miski küllemâ kurrir45
Vezir idindi anı çünki Hüsrev-i devrân
Sürûş-ı gayb didi hayru men kad istevzer46
Şeh ü vezîr idüp ittifâk-ı hürmet-i âl
Şeref zemânıdur oldı kırân-ı şems ü kamer
Velî ki sûret-i terbî’iyle bir nahsun
Rücû’-ı şems ü mehâk-ı kamer zuhûr eyler
Bu hâl derd ü melâli vü hayret-i bâli
Der-i müşîre gerek yaraşır işâret ider
‘Aceb mi Hızr irişüp bana reh-nümâ olsa
Murâda himmet-i Hızr ile irdi İskender
‘Âyâl idindi hep eytâm-ı ehl-i beyti bugün
Sitem gören varup ol bâba ya baba dirler
‘Âceb mi ola kerem ‘arsasında şîrâne
Ki lutf-ı şîrîni bûstân-ı Bermekîden emr
Velî ki derd-i dili şi’r ile iden iş’âr
Cenâb-ı zât-ı şerîfe hemân ana benzer
Sifâl pâresini ilte câm-ı Cemşîde
Zücâc-ı kıt’asını âfitâba ‘arz eyler
Erenler er bunı ire yetincedür dirler
Ne bâk ana ki yüz sürüyü kapuna irer
Görüp sirişkümi sal mihr-i pertevin dilüme
Şu’â’-ı şems ile ol ka’r-ı yemdedür perver
Nesîm-i himmet ile gonce-i murâdumı aç
Nem-i nevâlün eger ter ide diger bihter
Sürüp cenâb-ı harîmünde mûy-ı jûlîde
Yemînler eyledi çün senün âsitânuna ser
Bir özge kapuya varmaz koyup senün işigün
Ki Rubbe eş’ase ve agbere lev akseme lâber
Hevâ-yı gülşenün ile meşâm-ı cân hürrem
Gubâr-ı hâk-i der-i devletün gözümde uçar
Hatîm-i Ka’be-i ikbâl oldı dergâhun
Ayagun öpmege yüz süriyenden el mi deger
Irakdan eyleyelüm istilâm secde idüp
Irak yakın idinür kıble Ka’beyi yek-ser
Beni koyup yanuna alma ‘izz ü nâz ehlin
Nişâne varımaz olursa tîr ney-şekker
Yüzüm kara ise yanunda sen ‘alîlük kıl
Kara yüzi ile makbûl-ı şâh idi Kanber
Kalursa rîşte-i ümmîd târ-ı mû denli
Tasavvur eyleme bin tîg-i ye’s anı keser
Var ise kullarun içinde yine ‘Âşıkdur
Kapunda zerreden ednâ gubârdan kemter
Zuhûr-ı pertev-i mihrün durur viren ammâ
Ana hayât ki ol da’vâ-yı vücûd eyler
Kayurmam öldigüme çünki bildüm olmazmış
Kitâb-ı ‘ışkda hûn-ı şehîd-i zulm heder
Yanayum aglayayum şem’ gibi sûz dilüm
Ya subha ire şeb-i gam virem pâ yanmada ser
Sevâd-ı dîdedür ekvân u merdümi insân
İçinde merdümün âl-i Resûl nûr-ı basar
Hudâ buyurdı duhûl-ı büyûtı bâbından
Serây-ı ‘ilme giren oldı bende-i Haydar
Cefâ-yı âle tahammül ider mi rûh-ı Resûl
Degül mi dâg-ı derûn-ı peder cefâ-yı püser
‘Aceb mi gölgesi gökcekler itse bana sitem
Dil-i nebâta irer çûb-ı bîdden hançer
Akârib itse sitem gam degül ki irmişdür
Çerâg-ı Ahmede nâr-ı Ebî Leheble şerer
İder mi âl cefâ ki nihâl-i bâg-ı nebî
Revâ mıdur ki vire Bû Cehil hantalını semer
Semûm-ı kahrun ile âl hep yüzin düşdi
Zemân-ı devlet-i âle efendi bu mı düşer
Belâ vü derd ile devrinde il Ebû Derdâ
Zemân-ı ma’deletinde degül yiri Bû Zer
Livâ’-ı âli zemânında ser-nigûn itdi
Ki ya’ni eyledi rıf’atda tûbâya hem-ser
Var i’timâdı meger kuvvet-i siyâdetüme
Ne denlü var ise heb cevri bana nezr eyler
Nisâbdan bilür evlâdun oldugın mecrûm
Virürse lutfı zekûtın harâm olsun eger
İdindi anı Çivî-zâdeye bedel dünyâ
Ki zen yanında zeker yirini tutar sa’ter
Olurken ecr-i hidâyet mahabbet-i kurbı
Efendi şimdi bize iltifâta ücret umar
‘Aceb mi ger ola gencûr-ı künc-i beytü’l-mâl
Gerek tılısm ile elbette gonce bir ejder
Egerçi kalb-i ‘adû seng oldı kasvetde
Kiminde katre-i bârân-ı eşk eyler eser
‘Aceb mi itmese kalbinde ba’zınun te’sîr
Enîn-i nîm-i şeb ü nâle-i zemân-ı seher
Dinür mi her hacer-i esvede yemînu’llâh
Olur mı zer meheki her yatan siyâh hacer
Keremlü olmasa âdem beşer degül hardur
Sadef hazefdür içinde ger olmasa gevher
Benümle taşlaşur ana n’ola disem Mecnûn
Ki sengdür tolu ceybüm benüm o mînâ-ger
Gönül ki câm-ı Cem âyîne-i Sikenderdür
‘Amûd urup ol ana şekl-i kuvvetini dener
Yanumda Hazret-i Hak kibriyâsı hakkı içün
Çü berg-i terre degüldür bu kendir-i ahzar
Olur mı gerd ile bahr-i muhît âlûde
Gubâr-ı ‘âlem-i gayr ile gönül mugber
Getürdigümce şühûd itdi bana inkârı
Şehâdet ide meger ki Nekîr ile Münker (23b)
Ne oldı şâfi’î Ahmed ne mezheb-i Hanefî
Dil-i ‘adûye disem n’ola Mâlikî mermer
Ben agladukca ol igmâz-ı ‘aynı itdi ziyâd
İşidirüz ki virür izdiyâd-ı hâb matar
Ne denlü baş açup itdüm tazarru’ ü zârı
Ziyâde eyledi her zahm-ı tîge bir neşter
Ne ser ü serkeş olur kadd-i yâr yâ Rab kim
Anılmaz âhum egerçi menâr-ı sengi eger
Ne mîvesiyle temettu’ ne sâyesinde huzûr
Ne fâyide tutalum kadd-i yâr ola ‘ar’ar
Terahhum eyle diyü diyü agzum egildi
Ne nef’i var bana yâr olmadan perî peyker
Ferişte ise de yâd eylemen bana nâmın
Bilişlük eylemedi çünki ol melek-manzar
Küdûret-i dil ile rûy-hande benzer ana
Ki haşvi hâr ile ola vü per-niyân ola pister
Cihânı âteş-i kibr ile yakma çün Nemrûd
Halîlüm âdeme âzârı azar it azar
Toludur azer-i gamla derûn-ı dil hazer it
Yakup beni n’ola ger eyledünse hâkister
İgende cevr idüp bana satma istignâ
Zemâne Yûsuf-ı Ken’ânı gâh olur ki satar
Çelikle başuna berk itse efser-i zerrîn
Gurûrı ko anı bir lu’b ile sipihr çalar
Gurûr itme elündeyse n’ola hâsıl-ı dehr
Niçe senün gibi rûzgâr harca sürer
Niçe senün gibi kazıdı bu defterden
‘Aceb mi bir iki gün oldun ise ser-defter
Makâmı oldı ser-i dâr niçe serdârun
Nihâyet olasın evc-i ‘alîde İskender
Tutalum eyledi ceng-i gamunda ‘ûd beni
Seni bir iki gün itdi bu bezme hînâger
Nevâ yirine revân itme her rekimden hûn
Havâle eyleme mızrâb yirine neşter
Sadâmı dâye virür çeşm-i kûdekî hâba
Sakın ki hufte ider bahtunı nefîr-i nefr
Nifâk-ı düşmene te’sîr eylemez girye
Söyinmez âb ile seng içre âteş-i muzmer
Dem ola yakmaga kasr-ı ‘adûyı lâzım ola
Gözüm sirişküni hûn-ı cigerle besle becer
İrerse berk gibi âh hâyil olmaz câh
İrince tîg-i kazâ n’itsün âhenîn migfer
Dil-i ‘adû demir ise kulun da ‘Âşıkdur
Kılıc da hâşimidür n’ola âhen ise siper
Du’â-ı seyf gibi bu kasidemi okuyup
‘Adû-yı saht-dilün cânına uram hançer
‘Alî-misâl alup Zülfekar-ı şi’rüm ele
Dil-i ‘adûyı alam hemçü kal’a-i Hayber
Helâk-ı düşmene her beyt bir Ebû’l-Müslim
Elünde kâfiye-i râ bir iki yüzlü teber
‘Aceb mi alsa diyâr-ı murâdı ‘asker-i eşk
Ki her dem âh livâsını burc-ı çarha diker
Şeb-i sitemdeyüm itsem sözüm dırâz n’ola
Gice uzunlugı çok söyledür kişiye semer
Ko mâ-sivâyı gönül hep umûrı Hakdan bil
Ko şirk-i gayrı ki şirk âdemi ider kâfir
İlâhî cümle senündür tasarruf u kudret
Bahânedür arada fi’l-i hâce vü çâker
Hîç âsitîn-i tehî kabz u bast eyler mi
İçinde olmayıcak zinde sâ’id-i bâ-fer
Cemâd-veş hacer-i lâ-yemis olur sâ’id
Çü ‘ırk u cild ü ‘asabdan biri ola kemter
Ne fâyide ‘asab u ırk u lahm u ‘azm ile cild
‘Amel ki eylemeye emr ile kavî vü kader
Kavî vü kudrete mebde meşiyyet-i Hakdur
Zihî celâl u ‘uluvv ‘izz-i şâne el-ekber
Çü oldı merci’-i cümle umûr hikmet-i Hak
Neden ki ehl-i hıred gamdan âh u nâle ider
Cenâb-ı Hazret-i Bî-çüne eyle ‘arz-ı niyâz
Anun yanında çü ehl-i niyâz nâzı geçer
İlâhî Ka’bede tasvîr ü büt revâ olmaz
Neçeye dek tola dil nakş-ı sûret-i dilber
İderdi bâl-i ricâ yile murg-ı cân pervâz
Ger olmasaydı giriftâr dâm-ı hafv u hazer
Hevâ-yı gamze vü sevdâ-yı zülf-i dilberdür
Cihânda yoksa beni gayrı ne eyler ne çeker
Bagalde kîse-i zer dilde hubb-ı dünyâ yok
Surâhî der-bagal u ‘ışk-ı dil-rubâ der-ber
Hevâ-yı câm benüm de başumda efserdür
Ulularun n’ola destârı var ise sâgar
Nevâ-yı sâz ile dil her terâneye rakkâs
Sürûr-ı mutrib işitdükde çalgısuz oynar
Semâ’-hâne gibi dil tolar semâ’ ü safâ
Kulaguma çalına çün sürûd-ı râmiş-ger
Sevâd-ı şi’ri gönül hâmeden ider seyrân
Ki ya’ni masra delügünden ola Mısra nazar
Degüldür âh depemden çıkan dütünümdür
Ki oldı ahker-i dâg-ı cigerle dil micmer
İrişdi şeyb agarup ser döküldi gözden nûr
Şeb-i şitâda tan agarıcak togar Ülker
Sevâdı mûy-ı siyâhun beyâza çıkmadadur
‘Amel muhâsebesin eyle mû-be-mû defter
Yüzün karalarını surh-ı hûn-ı dille yazup
Sahâyif-i ruha çek târ-ı eşkden mıstar
Sepîd-i mûyı görelden agardı dîdelerüm
Degül mi dîdeye mûy-ı sepîd ‘ayn-ı zarar
Geçerdi lahzada sûfâf-ı sûzen-i mühre
Şu resme inceyidi rişte-i şu’â’-ı basar
Şebinde zülf-i siyâhun nişân-ı mûr hattı
Görürdi dikkat ile hüsn-i yâre kılsa nazar
Karîb oldı çü vakt-i tulû’-ı fecr mesîb
Dem urdı âh-ı nedâmet misâl-i bâd-i seher
Bi-’aynihi yini oldı mürde pervâne
Çerâg-ı hufte gibi kaldı gözlerüm bî-fer
Nazarda dir idi gördügine hep der-men
Dirüm yüzin göre bilmekde şimdi var nazar
Şikâr kanda ide murg-ı hâbı şâhin-i çeşm
Ki al rişte ile gözlerini eşk diker
Yazardı hâfızaya hiss-i müşterek anı
Götürse zihne berîd-i hayâl her ne haber
‘Arûs-ı ma’nâda sûret-pezîr olmaz hîç
Sıdı dil âyinesin şimdi seng-i jeng-i keder (25a)
Çü oldı rahne niçe yirde sûr-ı dendânda
‘Aceb mi derd-i ecel genc-i câna bulsa zafer
İcâbet eyle du’âmı mücîb-i muztare sen
İlâhî derd ü belâ içre kalmışam muztar
İlâhî saht ise pûlâd-veş n’ola gönlüm
‘Aceb mi bulup anı ûstâd-ı feyzün eger
Virüp nümâyiş ana saykal-ı hidâyet ile
Olam cemâlüne âyîne nûruna mazhar
Çün eyledün beni ehl-i kemâl ü ‘ilm ü hüner
Şekûr ile bi-hakkı men a’ta vü şekker
Çün eyledün beni a’da sitemlerine hedef
Sabûr eyle bi-hakk-ı men ibtilâ vü sabr
İlâhî eylemedin dünyeden celâ-yı vatan
Müyesser eyle kazâdan bana kazâ-yı vatar
İlâhî tübtü rec’atü enebtü fâgfirl48i
Mine’l-kelâmî lisânî bihi hezî vü hezer
Fetüb ‘aleyye lakad tübtüke ileyke metâb
Veleyse gayrüke tevvabü min hayye ve vezer
Ve inni eşhedü ennâ ileke illâllâh
‘Aleyke eşhedü men âmene bihi ve kefer
Çü lokmam âhir ola ‘âlem-i şehâdetde
Halâvet ile bu şehdün sun agzuma şekker
İlâhî nûr-ı cebîn-i Resûl hürmetine
Fürûg-ı tevbe vü tevfîki kıl bana rehber
Reh-i bekâya gidem dâg-ı sûz-ı ‘ışkun ile
Yanumda hâzır u âmâde ola nân-ı sefer
Serîr-i gaslda şol ehl-i beyt kıl beni ki
Recesden anları tathîrün eyledi athar
Şu dem ki ola ecel teknesi bana tâbût
Kenâr-ı bahr-ı fenâda ecel ola ma’ber
Hübûb eyleyüp oldum riyâh-ı rahmete rûh
Sehûlet ile idem sâhil-i necâtı makarr
Günâh-bâr-ı girânından it beni tahfîf
Cenâzemi tuta tâ eller üstüne iller
Reh-i fenâda çü der-bend-i kabr ola menzil
Hücûm ide şeb-i vahşetde düzd-i havf u hatar
Bana refîk olup şevk u zevk-i insu’llah
Huzûr üzre yatam arkam üzre tâ mahşer
Mezâruma benüm ilmâm-ı zayfçün geleler
Na’îm-i rahmetün ile Nekîr ile Münker
O hâbde bana kıl rûyetün senün rûyâ
Şu dem ki seng ü lahd ola bâliş ü pister
Çü hâkden getürem sebze gibi haşrda baş
Livâ’-ı sebz-i Nebî servi sâyesinde kopar
Nesîm-i merhametün hâkden götürse tozum
Çü gird-bâd semâ’ ide şevkden yekser
İlâhî kıl bana necm-i hidâyeti merdüm-i ‘ayn
Şeb-i kıyâmet irüp çünki oldı berk-i basar
Tola dilümde benüm şevk Hak velâ-yı Resûl
Kaçan ki mahşer olup ola cem’ şems ü kamer
Hümâ-yı rahmetün it ben garîbe yine penâh
Şu dem ki bîm-i celâlünle dîne eyn-meferr
Haşirde ben çekeyüm ehl-i ‘ışk sancagın
Yanumca kâfile-i ‘ışk-ı pâk olup ‘asker
Çü ola merhametün dest-gîr ü râh-nümâ
Sırât geçmede cân bâk itmez ol da geçer
İlâhî zümre-i âl ile cennete sevk it
Şu dem ki sevk oluna dûzeh ü cinâne zümer
Yaşuma bak dil-i pür-zenbî âteşe salma
Kuru yanınca egerçi ki yaş da bile yanar
Seni gerek seni bana beni kıl ehlu’llâh
Cinân u kevser ü gılmân u hûrî ehline vir
Zülâl-i ‘atıfetün eylesün beni sîr-âb
Ki reşkden akıda agzı suyunı kevser
Cinân-ı kâkül ü hûr olmaz ana dâne vü dâm
Gönül hevâ-yı likâ-yı Hudâda yüksek uçar
Şühûdun eyleye ‘ayne’l-yakînimi pür-nûr
O ‘ayne nûr-ı tecellün ola şu’â’-ı basar
İlâhî hatm-i hayr ‘Âşıka müyesser kıl
Be-hakk-ı hatmi nebiyyîn be-hakk-ı hayr-ı beşer